Historia

Czym właściwiej jest Euroregion?

Euroregion – znany w całej Europie jako Europaregion lub Euroregio – jest określeniem regionów przekraczających granice państw w Europie.

Euroregion obejmuje obszar co najmniej dwóch współpracujących państw po obu stronach granicy.

Określenie Euroregion wywodzi się od uzgodnień konwencji Rady Europy, uchwalonej 21. Maja 1980 r. w Madrycie jako „Europejska Konwencja Ramowa o Współpracy Transgranicznej i między Wspólnotami i Władzami Terytorialnymi”

Euroregiony nie maja własnej osobowości prawnej. Swoja zdolność prawna wywodzą z zawartych umów. Np. po stronie niemieckiej okręgi, gminy i miasta łącza się zgodnie z niemieckim prawem stowarzyszeń. Po stronie polskiej polskie gminy łącza się zgodnie z polskim prawem dotyczącym stowarzyszeń komunalnych.
Euroregiony powstały w Europie po Drugiej Wojnie Światowej z inicjatywy lokalnych polityków, którzy chcieli wspierać wspólne interesy po obu stronach granicy państw i tym samym współpracę transgraniczną.

Najstarszym euroregionem jest utworzony w 1958 r. EUROREGIO z siedziba w Gronau, który jako stowarzyszenie komunalne obejmuje 130 gmin z oby dwóch państw wzdłuż granicy niemiecko-holenderskiej.

Obecnie w całej Europie istnieje ponad 160 Euroregionów. Już na samych zewnętrznych granicach Niemiec jest ich 27. Na zewnętrznych granicach Polski mamy 15 Euroregionów. 4 z nich znajdują się na granicy polsko-niemieckiej.

Euroregiony polsko-niemieckie

Zmiany polityczne w Polsce oraz Zjednoczenie Niemiec stworzyły warunki do współpracy transgranicznej na płaszczyźnie regionalnej i komunalnej.

Od początku lat dziewięćdziesiątych, czyli na długo przed przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej, utworzono Euroregiony na granicy polsko-niemieckiej, które to od tego czasu są ważnym partnerem UE.

Euroregion Pro Europa Viadrina jest jednym z czterech Euroregionów, obok Euroregionu POMERANIA, na północy, Euroregionu Sprewa-Nysa-Bobr i Euroregionu Nysa na południu, które zostały utworzone w pierwszej połowie lat 90 na granicy polsko-niemieckiej.

Euroregion PRO EUROPA VIADRINA

PRO EUROPA VIADRINA jest w języku łacińskim a dosłowne tłumaczenie tej nazwy oznacza tyle co „do Europa przez Odrę“. Pomysłem, który za tym stoi, było uwidocznienie sensu i celu Euroregionu już w jego nazwie. Chodziło o to, by przyczyniać się do integracji Europejskiej i zjednoczyć wschodnią i zachodnią Europe. Linia dzielącą oby dwie części Europy jest Odra. Mając na względzie powyższe tło określenie to odpowiada hasłu „Dla Europy nad Odrą”.

Utworzenie Euroregionu PRO EUROPA VIADRINA poprzedziło wiele rozmów przedstawicieli władz państwowych i samorządowych w regionie przygranicznym. Równolegle do tych rozmów firma konsultingowa opracowała we współpracy z licznymi partnerami z regionu pierwszą Koncepcję Rozwoju i Działania Euoregionu PRO EUROPA VIADRINA. Ten przedstawiony w październiku 1993 r. dokument stanowił w kolejnych latach podstawę funkcjonowania Euroregionu, jak również bazę do wykorzystania europejskich środków pomocowych z programów INTERREG i PHARE-CBC.

Na podstawie koncepcji Działania i Rozwoju oraz w porozumieniu z rządami krajów związkowych Brandenburgia i Meklemburgia – Pomorze Przednie, a także urzędami marszałkowskimi województw, polsko niemieckie Euroregiony, w tym także Euroregion PRO EUROPA VIADRINA skoncentrowały się na następujących zadaniach:

Euroregiony powinny wspierać współprace transgraniczną i regiony pod względem gospodarczym, społecznym i kulturalnym.
Unia Europejska spodziewa się od instytucji Euroregionu obok aspektu współpracy transgranicznej, także wzmocnienia potencjału słabych regionów poszczególnych krajów członkowskich.