MORO

Analiza porównawcza sieci powiązań dojazdów do pracy i rozkładu miejsc pracy w Niemczech i w Polsce na terenie Euroregionu PRO EUROPA VIADRINA

Euroregion Pro Europa Viadrina jest jednym z czterech euroregionów położonych wzdłuż granicy polsko-niemieckiej. Po stronie niemieckiej obejmuje teren wschodniej części landu Brandenburgii, a po stronie polskiej teren północnej części województwa lubuskiego.

Geograficznie rozciąga się pomiędzy metropoliami Berlina na zachodzie, Szczecina na północy i Poznania na wschodzie. Euroregion, mimo, że w większości o charakterze wiejskim, posiada lokalizacje przemysłowe, takie jak Kostrzyńsko-Słubicka Specjalna Strefa Ekonomiczna oraz miasto Gorzów Wielkopolski, a także urastające do regionalnego centrum Frankfurt nad Odrą - Eisenhüttenstadt, korzystające z położenia w korytarzu Morza Północnego - Bałtyku.

Wraz z przystąpieniem państw Europy Wschodniej do Unii Europejskiej w 2004 r. , oraz do strefy Schengen w 2007 r. , a także możliwością swobodnego przepływu pracowników od 2011 r., politycznie wytyczono kierunek działania dla szybkiego rozwoju transgranicznych powiązań w polsko-niemieckim obszarze przygranicznym.

Jednakże systematyczny, transgraniczny monitoring przestrzenny będący podstawą dla wspólnych strategii, koncepcji i projektów jest w fazie początkowej.

Oba stowarzyszenia Euroregionu PRO EUROPA VIADRINA wykorzystywały dane dotyczące głównych wskaźników w swoich okresowych koncepcjach rozwoju i działania oraz zdobyły wstępne doświadczenia w zakresie porównywalności i wartości informacyjnej bazy danych.

W ramach projektu MORO "Monitoring przestrzenny Euroregionu PRO EUROPA VIADRINA", przy wsparciu niemieckich i polskich uczestników projektu, dążyli do osiągnięcia następujących celów:

aktualizacja, uzupełnianie, pogrupowanie dotychczas używanych bazy wskaźników głównych w zależności od grup docelowych i tematyki a także ich wizualizacja ,
określenie punktów wyjściowych do optymalizacja współpracy instytucjonalnej,
pogłębienie transgranicznej analizy porównawczej sieci dojazdów w odniesieniu obu powyższych aspektów w ramach studium przypadku.

W rezultacie tego mogła zostać zaktualizowana struktura demograficzna, struktura rynku pracy i struktura gospodarcza. W szczególności transgraniczna analiza dojazdów do pracy umożliwiłaby scharakteryzowanie migracji ludności do ośrodków centralnych, a także udokumentowanie ponadnormatywnego przyrostu powiązań transgranicznych.

W ten sposób zauważono, że zwiększyła się liczba osób objętych ubezpieczeniem społecznym, dojeżdżających z Polski do niemieckiej część Euroregionu PRO EUROPA VIADRINA pomiędzy rokiem 2011 a 2016 ośmiokrotnie z 198 do 1576. Zwiększyła się także liczba gmin, w których zostali zatrudnieni pracownicy z Polski z 3 do 24.

Ponadto odnotowano wyraźny wzrost przejazdów tranzytowych, np. tylko pomiędzy Polską a Berlinem z 65 (2001) do 2132 (2016), a także odczuwalny wpływ na korzystanie z infrastruktury w regionie.

Ponieważ bazy danych można przyporządkować do wykorzystywanego środka transportu, w ramach projektu została przeprowadzona próba mająca na celu scharakteryzowanie obciążenia 8 transgranicznych miejsc przekraczania granicy. W odniesieniu do komunikacji transgranicznej rozważono wykorzystanie alternatywnych danych. W ten sposób na przykład wskazano wzrost wpłat drogowych do państwa, co odzwierciedla wzrost ruchu pojazdów ciężarowych na autostradzie A2/A12 w latach 2013-2015 o 25 procent.